Op een stralende vrijdagochtend komt Fleur Spijker, wethouder Economie, Kennis, Sport & Gezondheid, op werkbezoek bij de buurtsportcoaches in de wijk Stevenshof. Het tekent de aanpak die in Leiden wordt gehanteerd: de gemeente heeft hoge verwachtingen en ambities als het gaat om de gezondheid onder haar inwoners. Door het faciliteren van sport en beweging op alle niveaus wil gemeente Leiden iedereen in beweging krijgen.
De gemeente Leiden heeft als topprioriteit om een gezonde stad te zijn, zo vertelt de wethouder. “Gezondheid is zelfs als portefeuille onderdeel benoemd, dus we zijn er heel hard mee aan de slag.” Om deze ambitie waar te maken, richt Leiden zich niet alleen op de fysieke gezondheid van haar inwoners, maar ook op het mentale welzijn. “We willen een totaalpakket bieden”, legt Spijker uit. “
Zodoende is de gemeente heel intensief betrokken bij het bevorderen van een gezonde samenleving. “We zijn bezig met het opzetten van een ‘healthy society centre’, een initiatief waarin we allerlei partijen samenbrengen”, aldus Spijker. Het centrum is gestart vanuit de universiteit gedragswetenschappen en richt zich op de vraag hoe je mensen zover krijgt om gezonder te leven. “Daar zijn nu ook hbo en mbo bij aangesloten. We willen dat ook bijvoorbeeld buurtsportcoaches en clubkadercoaches zich aansluiten om op die manier heel Leiden in beweging te krijgen”, legt Spijker uit.
De gemeente Leiden stimuleert en faciliteert sporten en bewegen op diverse manieren. Zo worden er diverse sport- en beweegprogramma’s aangeboden en wordt er geïnvesteerd in sportieve en groene ruimtes in de stad. Maar wethouder Spijker benadrukt ook het belang van samenwerking, zoals tussen Rijnland Beweegt en Incluzio door middel van het inzetten van buurtsportcoaches en clubkadercoaches. “We moeten het met elkaar doen”, zegt ze. “Samenwerking tussen sportverenigingen, maatschappelijke organisaties en de gemeente is essentieel om sporten en bewegen voor iedereen toegankelijk te maken.”
Eén van de grootste uitdagingen waar de gemeente Leiden mee te maken heeft, is het bevorderen van sporten en bewegen onder mensen met een lager inkomen. Spijker: “We willen dat ook deze mensen de kans krijgen om te sporten en te bewegen. Daarom hebben we het Jeugdfonds Sport & Cultuur aangescherpt, waarbij we de grens hebben verhoogd van 120% van het minimuminkomen naar 140%. Hierdoor komen meer mensen in aanmerking voor een vergoeding. We zijn daarnaast ook bezig met een Volwassenenfonds.”
Rol buurtsportcoaches en clubkadercoaches cruciaal
Volgens de wethouder spelen buurtsportcoaches en clubkadercoaches een belangrijke rol bij het bevorderen van sporten en bewegen in de buurt. “Zij zitten dicht bij de mensen en hebben contact met allerlei organisaties. Of het nu huisartsen of wijkverenigingen zijn, zij spreken iedereen “, aldus Spijker. “Buurtsportcoaches zitten op locaties in de wijk en bouwen echt een band op met de omgeving. Die persoonlijke betrokkenheid is belangrijk om mensen over een drempel te krijgen en eenzaamheid tegen te gaan. Met steeds hogere zorgkosten in het vooruitzicht wil je in preventie heel veel doen. Zo’n buurthuis is daar een belangrijke schakel in, juist omdat je hier samen komt”, legt Spijker uit.”
Spijker is net bij de Vitality Club geweest, waar ouderen onder leiding van de buurtsportcoach zelf aan de slag gaan en elke ochtend bewegen en sporten. “Het is heel gaaf om te zien dat deze ouderen zo actief bezig zijn. Sport en bewegen zijn de basis voor mensen om zich goed en gelukkig te voelen. Het draagt bij aan gezondheid en sociale contacten. Daarnaast is het van groot belang voor een gezonde en vitale samenleving.”
Een specifiek kenmerk van Leiden is de aanwezigheid van studenten. “We hebben relatief jonge inwoners”, aldus de wethouder. “Ook daar ligt een uitdaging om te zorgen dat jongeren in beweging blijven. Vooral omdat zij in deze tijd te maken hebben met prestatiedruk en stress. Actief blijven helpt om ook geestelijk in balans te blijven.”
Een andere uitdaging waar de gemeente Leiden mee te maken heeft, is de beperkte ruimte in Leiden “Die ruimte willen we wel zo goed mogelijk benutten voor sporten en bewegen.” Daarom heeft de gemeente de Beweegsleutels ingevoerd, waarbij er een verplichting is om 10% van de openbare ruimte speel- en beweegvriendelijk in te richten. Spijker: “Dat is een mooi uitgangspunt. Als we onze openbare ruimte inrichten, kijken we naar kansen om mensen uit te dagen tot bewegen zodat ze dat ook gaan doen. Ik sta ervoor dat we met elkaar zoveel mogelijk bewegen. En dat we dit op een laagdrempelige manier kunnen doen, ongeacht leeftijd, achtergrond of fysieke gesteldheid. Het is altijd maatwerk, maar je kunt al heel kleinschalig beginnen door bijvoorbeeld te wandelen in plaats van de auto te pakken.”
“Buurtsportcoaches zitten op locaties in de wijk en bouwen echt een band op met de omgeving. Die persoonlijke betrokkenheid is belangrijk om mensen over een drempel te krijgen en eenzaamheid tegen te gaan.”
Fleur Spijker
wethouder gemeente Leiden